پایگاه خبری تحلیلی افق سناباد” راه دانا طی گزارش آورده است در شرایطی که جامعه بین الملل در حال وزن کشی برای دستیابی به نظم نوین و بروزقدرت ژئوپولتیک است، دستگاه دیپلماسی به عنوان خط مقدم این عرصه باید نقش محوری داشته باشد، نقشی که به نظر می رسد در دولت چهاردهم بیش از آنکه یک نقش فعال و اثرگذار در تعاملات جهانی باشد به یک نقش منفعل در عرصه منطقه و بین الملل تبدیل شده است.
در دوران ۸ ساله دولت حسن روحانی، نگاه دستگاه دیپلماسی کشور معطوف به غرب بود به طوری که حتی معیشت مردم را مذاکره با آمریکا و اروپا گرده زده بود. اعتماد محمدجواد ظریف به غرب تا جایی بود که در جریان برجام بارها به استناد مدارک روشن شد که تیم دیپلماسی حتی متن توافق را نخواند و همین موجب شد که خسارت های محض و جبران ناپذیر به کشور و منافع ملی وارد شود.
روابط ایران با کشورهای منطقه در طول ۸ سال دولت روحانی به بدترین سطح خود رسید تا جایی که تعاملات دیپلماتیک با برخی کشورهای منطقه اساسا به حد صفر رسید.
در دولت شهید رئیسی، دستگاه دیپلماسی در کنار رایزنی های بین المللی با کشورهای غربی، تقویت روابط با کشورهای همسایه را در دستور کار قرار داد به طوری که عضویت در سازمان همکاری های شانگهای و عضویت در بریکس به افتخارات دولت رئیسی در زمان تصدی شهید امیرعبداللهیان در وزارت امور خارجه تبدیل شد.
رویکرد نامشخص دستگاه دیپلماسی در دولت چهاردهم!
حالا اما در دولت چهاردهم با وجود تحولات گسترده در عرصه منطقه وبین الملل، هنوز روشن نیست که دستگاه دیپلماسی با مسئولیت سید عباس عراقچی چه رویکردی را دنبال می کند.
در شرایطی که سه کشور اروپایی با راهبرد فشار حداکثری مکانیزم ماشه را علیه ایران فعال کرده و در تازه ترین اقدام خود با بازی دادن شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، صدور قطعنامه ضد ایرانی را در دستور کار خود قرار داده است، دستگاه دیپلماسی منفعلانه در برابر غرب ظاهر می شود.
در عرصه منطقه ای نیز تحرکات پارلمانی و رایزنی های شورای عالی امنیت ملی به مراتب بیشتر از دستگاه دیپلماسی است موضوعی که صدای حامیان جدی دولت پزشکیان را هم در آورده است.
علی اکبر صالحی وزیر اسبق امور خارجه ایران و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در تازه ترین اظهارنظر خود گفته است: در این دوره گذار به نظم نوین جهانی ـ نظمی که در آن رقابت قدرتها، گذارهای ژئوپلیتیک و شکلگیری بلوکهای جدید با سرعتی بیسابقه در جریان است ـ تقویت وزارت امور خارجه ضرورتی راهبردی است. تنها یک دستگاه دیپلماسی توانمند، تحلیلمحور و هماهنگ میتواند این تغییرات پرشتاب را به فرصتهای واقعی برای امنیت و توسعه ملی تبدیل کند.
آنچه روشن است در شرایط حساس کنونی، وزارت خارجه باید با ارائه طرحهای نوین، ایجاد اجماع داخلی از طریق اقناع نخبگان و افکار عمومی، و بهکارگیری دیپلماسی فعال در سطح بینالمللی، نقش تاریخی خود را ایفا کند، موضوعی که به نظر می رسد هنوز در دستور کار دستگاه دیپلماسی قرار نگرفته است!
